Hassan Sh Mohamoud Iyo Muddo Sanad ah
Khaliif Xussein( Carafdoon)
carafdoon@hotmail.com
Sabteembar 10 2013
Madaxweyne Xasan Sh Mohamoud waxaa loo doortay madaxweynaha dowlada federaalka ah ee somalia muddo ay hadda ka soo wareegtay hal sano waxaana umadda somaaliyeed meelkasta oo ay jogaan hamigoodu ahaa in ay helaan madaxweyne ku hogaamiya si cadaalad ah una sinaada umadda ee dalka iyo dibadiisaba ku nool. Haddaba waxaa maalmahan la is weydiinayaa Xasan Sh Mohamoud ma noqday sidii ay umada somaliyeed ugu hanweynayd.
Doorashadii Xasan Sh Mohamoud
Umadda somaliyeed meelkasta oo ay joogaan markay maqleen in la doortay madaxweyne cusub waxaa is qabsatay hambalyada iyo damaashaadka xafladaha iyo rajadii somalia oo dib u soo noqotay muddo 22 sano ah ka dib. Gobolada somalia oo dhan ayaa si aad ah looga soo dhaweeyay xitaa somaliland oo sheegata in ay ka go’day somalia ayaa laga soo dhaweeyay doorashadaasi.
Baahida ugu weyn ee umadda waxay ahayd in la helo dowlad loo dhan yahay oo umadda midaysa oo ka saarta jahliga iyo qabyaalada ragaadiyay dalkeena iyo amni xumada.
Xasan Sh ma uusan ahayn siyaasi hore loo yaqaanay se waxaa la islahaa waa waji cusub oo somalia aan ka bixin muddadii burburka ahaa khibradna u leh dalka iyo xaaladaha uu ku jiro.
Se waxaa ay dadka somaaliyeed ay aaminsan yihiin in dowlada ay waxna qabatay waxna ay ku rafatay.
Magacaabidii ra’isal wasaaraha.
Dad badan ayaa u haystay in madaxweynuhu waqtigii ay ku qaadatay soo magacaabidu ay ahayd waqti dheer oo uu ku soo xulayay wadatashi. Se waxaan xogwaraysi hoose ku helay in ra’isal wasaare Saacid uu sii diyaarsanaa oo xitaa ololihii Xasan uu qayb ka qaatay isaga oo taageeraya Xasan Sh. Waxaana ay is barashadoodu ay ka soo bilaabatay waqti ay ka wada shaqayn jireen howlaha NGO da Somalia, hasse ahaate waxaa jiray rag lagula heshiiyay in ra’isal wasaare loo magacaabayo oo markii dame balanta looga baxay oo uu ka mid yahay mr.Farmaajo iyo Prof Abdiwali gaas.
Arimaha Jubba
Waxaa si aad ah loo qawaday ama loo saluugay sida ay dowlada Xasan Sh u maaraysay howlaha Jubbooyinka waxaana mar aan booqdanay Mogdishu bishii october 2012 aniga iyo wafti ka socday Jubboyinka oo waliba aan la kulanay madaxweynaha waxaa hadalkiisa iiga dhadhamayay in uu damacsanaa in uu jobooyinka u dhiso maamul ku salaysan 4.5 isaga oo markaa ku raali galinaya reerka uu isagu ka soo jeedo, hasse ahaatee nin waftiga ka mid ahaa ayaa u sheegay madaxweynaha in taas uu ka bilaabo marka hore caasimada Somalia oo la wada leeyahay ee hadda noqotay meel hal qabiil ka muuqdo, waxaana wajigiisa ka dareemay cadho xoogan se annaga wax micno ah ma noo samayn cadhadiisa waayo annaba aad ayaan uga xanaaqnay sida uu dhaqmayo ninkii ay somali ku dooratay 190 cod. Heshiiskii Kismaayana ee hadda waxaa soo dadejiyay beesha caalamka oo oo si cad ugu sheegtay in uu arinta jubooyinka xal ka gaaro haddi kale uu tageerada caalamka waynayo.
Arinta jubooyinka xitaa waxaa ay khalkhal galisay xiriirka dowladaha dariska ah waxa ay gabadha wasiirada ee Fowsiya ahi ay waraaq dacwo ah ka qortay dowlada Kenya hasse ahaatee madaxweynaha ayaa markii dame joojiyay warqadaasi isaga oo u cabsi qaba in dowladu ay lumiso xiriirka wadamada dariska ah. Halkan ka Aqriso Waraqada Wasiiradu qortay. http://www.flickr.com/photos/73868385@N03/9211786995/lightbox/
Ethopia arimo la xiriira Jubbooyinska ayay ciidamadeeda uga saartay gobolada Bay iyo Bakool waxayna si toos ah u taageertay Jubbaland oo waxay cidamadeeda qaar ka mid ah ay gaysay gobolka Gedo ee Jubba halkaasna madaxweynaha waaga ayaa ugu baryay waxaana uu amray in xilka laga qaado safiirkii Somalia Eng Saciid waxaana booskiisa la geeyay nin lagu magacaabo Ahmed Abdisaalan (Ahmed Iley) oo ay madaxweynaha isku hayb yihiin.
Wadahadalka Muqdisho Iyo Hargaysa
Dad badan oo samaliyeed ayaa aaminsan in wadahadalka u socda Somalia iyo Maamulka Somaliland uu yahay waqti lumis waayo waxaaba riyo ah in Muqdisho Iyo Hargaysa ay xiriir yeeshaan iyada oo aan laga qayb galin dadka dega gobalada Sool iyo Sanaag oo xudun u ah midnimada Somalia taasi madaxweyne Siilaanyo waa uu ka war hayaa se ma ogi in Hassan Sh uu taasi xisaabta ku darsaday. Waxaana iiga muuqata in si caadifadaysan loo wajahay wadahalkaasi waayo dowladu waxay reer jubooyinka u diiday magaca Jubbaland se waxay Somaliland wax saacad ka yar ku siisay in ay maamusho hawada Somalia waxaana ii muuqata wax aan caqli gal ahayn waayo waxaa la doonayay in dad gaar ah lagu colaadiyo wadaxaajoodka Somalia iyo Maamulka Somaliland. Se waxaan marag ma doonto ah in reer hargaysa ay cadaawad u hayaan reer muqdisho waliba ay u yaqaanaan magacyo aanan halkan ku soo bandhigi karin halka ay reer garowe ay u haystaan dad ay walaalo yihiin, darisna ay yihiin taasina waa ay ka maqatahay maskaxda Hassan Sh Mohamoud.
Puntland iyo Dowlada Somalia
Puntland way taageertay doorashadii Hassan Sh Mohamoud se waxa uu dooratay in uu si cadaawad ah u wajaho maamulkaasi oo uu xitaa qaar beesha caalamka ka mid ah ayuu u sheegay in Puntland xiriirka loo jaro oo kaalamada la siiyana dowlada lagu soo wareejiyo si ay iyadu u maarayso.
Waxaa taasi ka markhaati ah safarkii ugu horeeyay ee USA ay ku tageen markii ay la kulmeen madaxda mareykanka waxay ku faaneen xulufada Xasan Sh Mohamoud in dowlada kaliya la soo marsiinayo wixii caawino ah ee somalia la siinayo halka markii hore loo qaybin jiray sadex qaybood Somaliland, Puntland iyo South central Somalia ama siyaasadii (dual track). Laakin muddo bil ka dib ah waxaa garowe tagay safiirka Mareykanka u qaabilsan Somalia waxaana uu sheegay in dowlada mareykanku ay sidii hore u bixinayso macaawinada somalia oo la micno ah in dowlada federaalka ahi loo dhiibayo oo kaliya deeqda koonfurta loogu tala galay, somaliland iyo puntland iyagu si gooni ah loo la xiriirayo.
Dhawaan waxaa Madaxweynaha laga sugayaa magaalada Brussels ee shirka New Deal waxaana laga rabaa qorshe buuxa waana sababta uu hadda u booqanayo gobolada qaar gaar ahaan kuwa beeshiisu ay degto iyo gobolka sh. Hoose oo beel somaliyeed ay degto se waxaa uu qoorta galin la’yahay puntland iyo gobolada Bay iyo Bakool oo looga kacsan yahay siyaasadiisa, Somaliland na haba sheegin. Waxaa igu maqaalo ah in uu dalbaday in uu garoonka galkacyo ka dego si uu u booqda Galmudug se Puntland ayaa u diiday taasi Amisom na wax u sheegen in aysan amaankiisa masuul ka noqon karin. Waa iska cadaan Hassan Sh in uu la rafaaday siyaasada sanadkaas shirar aan waxba soo kordhinayna uu qaban qaabiyay se wax aan hadal ahayn aysan ka soo bixin, amaanka wadanku uu sidii hore ka sii liito.
Khaliif Xussein( Carafdoon)
Kismaayo Somalia