Qar Kasoo Noqoshada Puntland
Farah Jama
farahmentor@gmail.com
Luulyo 15 2013
Gobolada Puntland ee Soomaaliya waxay la daalaadhacayeen xasilooni-daro siyaasadeed muddo sannado ah, ka dib markii la isku qabsaday in la bilaabo doorashada asxaabta xisbiyada badan iyo in mar kale la sii isticmaalo nidaamkii qabaa’ilku soo dooranayeen wakiilada baarlamaanka si ay aakhirka u doortaan madaxwaynaha iyo ku xigeenkiisa. Waxaa ka jiray hardan siyaasadeed oo ka socday degaankaas dhawrkii sanno ee la soo dhaafay. Mararka qaar rabshado dad ku rafwaayeen ayaa ka dhacay magaalooyin ka tirsan Puntland.
Mucaaradka aan isku dubaridnayn ee madaxwayne Cabdiraxmaan Faroole waxay ku askaysanayeen in issimada Puntland shir isagu yimaadaan si loo dejiyo khariidad siyaasadeed oo lagu dooranayo madax cusub marka maamulka Madaxwayne Faroole waqtigiisu dhamaado.
Waxay mucaaradku ku adkaysteen in xilligii Faroole uu ku ekaa Janaayo 2013, laakiin nidaamka Faroole wuxuu ku adkaystay in ansixintii dastuurka Puntland uu siiyay hal sanno oo ay ku diyaarinayaan doorasho xor ah oo xisbiyo badan ku tartamayaan golloyaasha dowladaha hoose iyo tan madaxwaynahaba.
Maamulka Faroole waxuu ku guulaystay inuu jiiro mucaaradkiisa si nabad ah ka dib markii Janaayo 2013 dalkii aysan ka dhicin wax lagu tilmaami karo hubaal la’aan siyaasadeed. Sidoo kale, waxay dardargalin ku sameeyeen qorshahoodii siyaasadeed oo ahaa inay sameeyaan doorashooyin deegaan 15ka July 2013.
Dad badan oo waxgarad ah waxay dareemeen kooxda Faroole oo mucaarad kulul kaga imaanayay siyaasiyiin degaanka ah inuu u dan leeyahay inuu rabo inuu sameeyo doorasho magac u yaal oo la rabo in isaga iyo taageerayaashiisu ku shubtaan. Waxaa jiray xisbiyo badan oo markii hore is-diiwaangaliyay, laakiin markii danbe ku dhawaaqay inaysan ka qaybgalayn doorashada cabsi ku shubasho awgeed. Waxaa kale oo jirtay eedaymo ka imaanayay xisbiyada is-diiwaangaliyay oo ahaa in dowladu diiday in guddiga doorashada ay xubno ku yeeshaan.
Cabdi Salaad oo horay u ahaa sarkaal sare oo ciidamada ka tirsanaa wuxuu aaminsan yahay “In ceebta ugu wayni ay timid markii Madaxwayne Faroole samaystay xisbigiisa Horseed oo soo jeediyay in dhamaan ciidamada daraawiishta, booliiska, baarlamaanka, shaqaalaha dowlada iyo madaxwayne ku xigeenkuba ay yihiin xubno ka tirsan xisbigiisa Horseed”.
Cabdi salaad wuxuu sheegay inuu soo xasuustay beryihii Xisbigii Hantiwadaaga Kacaanka Soomaaliyeed oo xeerkiisu ahaa in qofkasta si khasab ah uga tirsan yahay xisbiga kacaanka.
Si kastaba giraantu ha u wareegtee, waxay soo gaartay 14/07/13 oo ah maalin ka hor maalintii loo balamay in doorashada dowladaha hoose ee Puntlanad ay dhacdo. Dowladu waxay kicisay ollole ciidamada la adeegsanayo oo santuukhda cod-bixinta si xoog ah meel kasta oo Puntland maamusho lagu gaynayo.
Mucaaradka Puntland waxay si aan wanaagsanayn u isticmaaleen inay ka hortagaan in doorasho nabad ahi dhacdo. Mucaaradku waxay isticmaaleen maleeshiyo hubaysan oo u diyaargaroobay inay la dagaalamaan ciidamadii dowlada. Dhamaan magaalooyinka waawayn ee Puntland waxaa ka jiray welwel iyo cabsi ku saabsan xiisadaha ka imaan kara iska-hor-imaad hubaysan oo ku taxaluqa doorashada.
14kii July magaalooyinka Gaalkacyo iyo Qardho waxaa ka jiray kacsanaan iyo xiisado sii kordhayay. Inkastoo magaalada Gaalkacyo uusan ka dhicin dagaal, haddana magaalada Qardho waxaa ka dhacay isku dhac rasaas la isku adeegsaday. Dad badan ayaa ku dhintay oo uu ku jiro sarkaal sare oo tarsinaa ciidamada Puntland. Sidoo kale waxaa Qardho lagu gubay agabkii doorashada lagu fulin lahaa oo u socday Qardho iyo agagaarkeeda.
Saacado yar ka dib Faroole oo dareemay hadda khatarta ku soo fool leh Puntland iyo mashruuciisii doorashada ayaa ku dhawaaqay in si ku-meel-gaar ah loo joojiyay doorashooyinka degaanka ee Puntland.
Warar diblomaasiyadeed oo ka soo baxay xafiiska Qaramada Midoobay ee Soomaaliya waxay tibaaxeen in ergayga Qaramada Midoobay ee Soomaaliya Nick Kay, oo maalin ka hor rabshadaha Qardho, tagey Garoowe uu caddaadis ku saaray Faroole inuu dib u dhigo doorashooyinka. Warar kale waxay sheegayaan in la- taliyeyaasha Faroole oo war macaan uga sheegi jiray mashruuca doorashada uu odaygu indhihiisa ku arkay Puntland oo qarka ku sii durkaysa. Dadku waxay isku raaceen in go’aanka Faroole uu ku joojiyay doorashada uu ahaa mid loo baahnaa oo xikmadaysan.
Haddaba xalku muxuu noqonayaa mar haddii madaxwayne Faroole mashruuciisii doorashada mucaaradku fashiliyeen?.
Nidaamka Faroole ma ogolaanayaa haddii mucaaradku ku sii adkaystaan in issimadda Puntland shir ku yeeshaan Qardho si loo dejiyo khariidadii doorashada madaxwaynaha 5aad ee Puntland iyadoo la isticmaalayo magacaabida qabaa’ilka ee wakiilada?.
Issimadda Puntland, oo lagu eedaynayay waayahaan inay lumiyeen kaalintoodii, ma aqbali doonaan iyagoo midaysan qaylada ka soo yeeraysa mucaaradka?.
Mucaaradka Faroole ma yeelanayaan midnimo ay iska soo hormarin karaan wajiyo shacabka Puntland u soo istaagi karaan?
Dhamaan su’aalahaani waxay mudan yihiin in la lafo-guro maalmaha iyo asbuucyada soo socda oo xasaasi u ah horumarka iyo bisaylka siyaasadeed oo Puntland.
Farah Jama
farahmentor@gmail.com
========================================
QORAAGA AYEY U GAAR TAHAY QORAALKAAN LOOMAMA FASIRAN KARO TAN RAXANREEB.COM CIDII RABTA IN AY SI GAAR AH MAQAAL AMA FIKRAD U SOO DIRTO RAXANREEB WAXAA LOOGU SOO HAGAAJIN KARTAA ADMIN@RAXANREEB.COM
Use Facebook to Comment on this Post
