Sidee Madaxweynugu ku hanan karaa qalbiga shacabka Somaliyeed?.
Said Adam
Said.adams@gmail.com
Maarso 16 2013
Said Adam
Waxaad moddaa in badan oo olole u soo gashay in laga gudbo , marxalada lagu jirey ee kumeel gaark aheyd , ay bilaabeen dib ugurasho, ma waxay olole ugu jireen dad gaar ah oo iyagu wateen, mise waxay arkeen saan-saanka Dowladu cusubi leedahaay, taas oo shaki badan gelisey in aaney karti u laheyn wadanka hogaamintiisa.Doorashadii baarlamanka , Madaxweynaha iyo Ra`iisalwasaaraha, waxay gelisey Somalida inteeda badan yididiilo cusub , taas oo ay rabeen in laga gudbo ku meel gaarkii oo loo gudbo dowlad rasmi ah.Hase yeeshee sida wax u muuqdaan ma aha mid dhiirigelinta dad shacabka ah, waxaa bilowday in dowlada iyo shacabkii gobolada kala xuubsiibanayaa, in kalsoonida loo qabay maalintii la doortey iyo maanta uu isbedel badan ku dhacay, sababbahaas oo dhan waxay u baahan yihiin in la lafaguro sidii xal loogu gaari lahaa.
Waa suuragal in lagu dhaliilo in shacabka Somalidu in aanay dul qaad laheyn , dhaliilaha ay dowlada ay u soo jeedinayaana ay yihiin kuwo aan la garowsan karin. Taa macnaheedu waxay tahay, in shacabka maanta jooga intooda badani makhraati ka ahaayeen isbedelkii Dowladihii ku meel gaarka ahaa, oo caan ku ahaa isqabqabsiga iyo maamul xumo gaabis ah.
Maxaa looga baahan hogaanka sare ee dalka hogaamiya, ma ahi khabiir xog-ogaal u ah shaqo qeybsiga dowlada, iyo xiriirka wada shaeqeyn ee ka dhexeeya saddex madax ee dowlada ugu sareeya. Lakiin waxaan dareemayaa in xiriirka ka dhexeeya Madaxweynaha ,Wasiirka kowaad,iyo Goddomiyaha baarlamanku, inuusan sahal aheyn si dad badani u arkaan, ama siduu Madaxweyne Xasan Sheekh uu sheegay. Inta badan dhaliilaha loo soo jeediyo Dowlada ,waxay ku dhacaan Madaxweye Hassan Sheekh Mohamhed , taas oo aan sabab uga dhigi karo, socodka iyo kulamada kala duwan ee wadanka baanaankiisa ku tegey, iyo ka qey qaadashada doodaha. Waxaa qabaa in dhaliilasha jirta uu Ra`iisal Wasaaruhu masuul ka yahay. Ma qabo in madaxweynuhu dhaliilahaa xaq loogu leehahay keligii ,Taas macnaheedu maaha, in Madaxweynuhu dhaliil laheyn, laakin waxaan u fahmay in ay tahay fariintaa la gaarsiiyo , Wasiirka kowaad , iyo Gudoomiyaha baarlamka.
Madaxweynaha iyo dowladiisu waxay hayaan hami sare oo wadan lagu hogaamin karo, su`aasha ugu horeysa ee Maamulka laga doonayaa in ay is weydiiyaan, waxay tahay ma yahay wadankani mid lagu hogaamin karo hamiga noocan ah. Waxaad moodaa in Madaxweyne Hassan Sheekh iyo la taliyaashiisu indha kale ku arkaan marxalada dalku ku sugan yahay, hadii aan labo tusaale idiin xusuusiyo. Magacaabistii dowlada waxaa Madaxweyne Hassan Sheekh iyo Ra`iisal waasaare Saacid hadaladooda ka mid ah , in aan loo baahneyn wasiiro badan laakiin loo baahany yahay wasiiro tayo, taas run ah. Wasiiro tayo leh, waxay wax ka qaban karaa wadan hayadihiisu shaqeynayaan,wasiirada maanta la doortay, waxaaa carqabad ku noqoneysa in ay ku guuleystaan dhisid waasarad keliya, sababta ooah, ma wasiiradu wasiiro dowlad hore oo shaqeyneysey ka imaaday, shaqaalaha joogana ma aha kuwo xirfad u leh shaqadooda. Sidaa awgeed doodaasi ma laha mid sal leh.Sidaas oo kale ayaa madaxwenye Xasaan Sheekh diidey inuu faragelin ku sameeyo, weriye ku xiraa Muqadishu, waa run sida madaxweynu sheegay in la ixtiraamo cadaalada, laakiin waa goorma, waa marka saddexdii rukun ee cadaaladu ay shaqeynayaan.
Waa adagtahay inuu Madaxweynuhu inuu wadanka wada gaaro,waxaad mooda marka laga reebo maalmihii ugu danbeeyey in safarka dowladu uusan dhaafsaneyn Bay iyo gobolada dhexe, ma aha mid ay ka madax banaan yihiin eedaas, garoowshiyeedana waa laga sugaayaa.Maadama Dowladu ay ku adag tahay in wada gaari karin, waxaa la gudboon inuu madaxweynuhu wax ka bedelo xiriirka uu shacabka la leeyahay.
Waxaa mudnaa in dowladu gacan ka siiso maamul goboleedka cusub, sidaa oo kalena wada shaqeyn joogta la yeelato kuwii jirey , iyadoo loo eegin koox- A ama Koob-B, sidaas oo kalena dar dar geliso kuwa u baahan sidii ay maamul sameyn lahayeen. Waxa arintaa hareysan maamul u sameynta Jubbaland iyo Gedo,taas oo dowladu si wada jir ah ugu guuldareysanatay dhillilo badana muujisey inay aanay metali karin awooda loo doortey. Laakin ay weli haystaan fursad ay ku saxaan isfaham darida ka dhex aloosan Dowlada iyo shacabka,waxaa maaumulada cusub iyo kuwa jira looga baahan yahay debacsaan dhinacyada wadashqeynta dowlada dhexe iyo shacab ay metalaan, iyadoo talaabada ugu horeysa iyo tan ugu danbeysabab laga rabo in dowladau ku dhaqaaqdo.
Waa lama huraan inuu helo lataliye xirfad u leh sidii dadka soomalida loo gaarsiin lahaa hindisaha dowlada,sababta oo ah habka wax loogu gudbiyo shacabka Somaliya,waa ka duwan tahay sida kuwa reer galbeedka ama Mareykanka wax loogu gudbiyo, hadii lataliyaashu ay isbarbar dhig noocaan sameeyeen, waxaa dalow ka dhacaysa in la isku soo dhaweeyo dowlada iyo shacabka ay xukunto. Waxaa aa ii muuqata in haddii uusan Madaxweynaha iyo Ra`isal waasuruhu aanay socod ku gaareen dalka, waa inay hadal ku gaaraan, taasi waxay fududeyneysaa inuu dowlada iyo shacabku isku soo dhawaado, dibna loo abuuro in ay helaan kalsoonida shacabka , taas oo aanay marna ka maarmi karin. Waxay haystaan aalado ay fariinta ugu lalin karaa shacabka, sida idaacada la is arko iyo tan la iska maqlo bishiiba ama saddex billoodkiiba mar.
Waxaa qabaa hadii taa laga helo dowlada in tuhun badan oo ku jirey dhinaca shacabka uu meesha ka baxayo.
============================
QORAAGA AYEY U GAAR TAHAY QORAALKAAN LOOMAMA FASIRAN KARO TAN RAXANREEB.COM CIDII RABTA IN AY SI GAAR AH MAQAAL AMA FIKRAD U SOO DIRTO RAXANREEB WAXAA LOOGU SOO HAGAAJIN KARTAA ADMIN@RAXANREEB.COM
Use Facebook to Comment on this Post
