Mabaa’diida Afarta ah ee Badbaadisa Aadanaha
Qore: Abdirahman Maxamed (Xiddig)
xiddig@gmail.com
Maajo 18 2013
“Inkastood wax yaabliyo, Tustay dhawr astaamood…”
Q. 4aad
Mabda’a 1aad: Iimaanka
Ma aha mid fudud, mana aha mid adag. Ma aha mid fudud oo cidii rabta iskama hesho. Mana aha mid adag oo aqoon iyo awood midna luguma helo. Oo haddii uu fududyahay Alle kuma yidhaahdeen Nabi Mohamed (SCW) “Adigu cida aad jeceshahay ma hanuunin kartid, laakiin Allaa hanuunsha ciduu doono” markii uu adeerkiis Abuu Daalib dhimanayey. Haddii aqoon iyo awood lugu helana in badan oo dadka adduunka ku nool ah ma aysan dhumeen. Waxaa iyadana dhab ah in aan dhalasho, dhaxal iyo dheef midna lugu helin balse ay tahay hibo uu Alle ciduu doono ku hibaysto. Qofkii helaa ma halaagsamo. Kii aan helinna halaag buu la hoydaa.
Inkastood wax yaabliyo,
Tustay dhawr astaamood,
Waa tay addoomuhu,
Afar iyo shan mooyee,
Kaa aamuseenoo,
Iimaansan waayeen,
Aayadaha Quraankee,
Dhegahana ka awteen—–Hadraawi
Waxaa la yidhaahdaa waa: weedh carabka laga yidhaahdo (Shahaadataynka), qalbiga laga rumeeyo, xubnahana looga dhaqmo. Marna kor u kac baa ku yimaada, marna hoos u dhac baa ku yimaadaa. Waxay ku xidhantahay cibaadadaada iyo caasinimadaada.
Eebboow ma aan arag,
Illihii Naciimiyo,
Uduga iyo raaxada,
Carfigiyo il-dooga leh,
Sida ay u eegtee,
Adigaa “rumee” yidhi,
Anna waan adeecee,
Hayga qadin Allahayow,
Eebboow ma aan arag,
Ololka iyo naartiyo,
Albaabada saciiree,
Abeesadu u hoyatee adigaa “rumee” yidhi,
Anna waan adeecee ha I gayn Allahayoow,
Eebboow ma aan arag,
Malaaigta amarkiyo,
Cibaadada adkeysee,
Adigaa “rumee” yidhi,
Anna waan adeecee,
Ha I goyn Allahayoow:—– Axmed Aw Geeddi Maxamuud “Dheeraad”
Adduunka aan ku noolnahay, lix jeer ayeey ku soo laba laabtaan dadka aan laga helin mabda’an dadka laga helay. Qofkii laga helaa waa hodan isaga oo aan hanti haysan. Wuu qanacsanyahay isaga oo aan quud haysan. Wuu ladanyahay isaga oo aan lacag haysan. Wuuna dharagsanyahay isaga oo aan dhariga u buuxin. Dhib iyo dheefba Alluu u mahad celiyaa. Wuxuu yidhaahdaa,
Allaa mahad lahoo mudan amaan waana loo magane,
Rabbi baa macbuud xaqqa ahoo muran la’aaneede,
Rabbi baan midnimadiisa uga marag kaceeynaaye,
Rabbi baan tashbiih naga mudnayd amase miisaale.—–Abshir Bacadle
Iimaanku waa mabda’ mucjiso badan. Dadkii laga helay halyeeyo ayeey noqdeen, markaas ayeey diinta dunida dacaladeeda gaarsiiyeen. Dadkii qaatay iimaanka qaaradaha adduunka ayeey furteen, markaas ayeey dadka Qur’aanka iyo qaanuunka Alle ugu yeedheen. Dadkii laga helay iimaanka khubaro ku takhasusay cilmiga qaybihiisa kala duwan ayeey noqdeen, markaas ayaa magacyadooda diiwaanka taariikhda la galayey. Dadkii laga helay Iimaanka geesiyaal aan gabanin ayeey noqdeen, markaas ayaa laga gaban jiray markii la arkaba.
Tollow! Bal anagu xaalkeenu muxuu yahay maanta.
Ninkii rodolna miisaama ee kilo raajiciya,
Ee raasamaalkuu helaa rubuc ka hooseeyo,
Xisaabtaa inuu dib u rogrogo sow ra’yigu ma aha—— Dhoodaan
Mabda’an dadkii masaakiinta ahaa madax ayuu ka dhigay. Dadkii madaxda ahaana, sida loo maareeyo maamulka ayuu baray. Dadkii waayeelka ahaa, waa cusub ayuu u dhaliyay, dhalinyaradiina noloshii dhabta ahayd ayuu dhadhansiiyey. Dumarka xaqoodii la duudsiin jiray, darajo ayuu dareensiiyey, gabdhihii nolosha lugu xabaali jirayna, nimco iyo naxariis ayuu u keenay. Reer baadiyihii ilbaxnimo ayuu u horseeday. Reer magaalkiina macno ayuu noloshoodii u yeeley. Aadanaha oo dhan wuxuu ka dhigay mabda’an in aan lugu kala darajo saraynin muruq, maskax, magac iyo muuq midna cabsida Alle mooyee, sida uu yidhiba Alle, (Subxaana Watacaalaa), “Waxaa idinku Sharaf badan Alle agtiisa, kiina idinku cabsida badan” (Xujaraat 13).
QEYBTA 1AAD HALKAAN KA AKHRISO
QEYBTII 2AAD HALKAAN KA AKHRISO
QEYBTII 3AAD HALKAAN KA AKHRISO
============================
QORAAGA AYEY U GAAR TAHAY QORAALKAAN LOOMAMA FASIRAN KARO TAN RAXANREEB.COM CIDII RABTA IN AY SI GAAR AH MAQAAL AMA FIKRAD U SOO DIRTO RAXANREEB WAXAA LOOGU SOO HAGAAJIN KARTAA ADMIN@RAXANREEB.COM
Use Facebook to Comment on this Post
