Waqtiga iyo dhalinyarada maanta
Abdirashid Takar
takarisse@yahoo.com
Maajo 16 2013
Waxaan wada ognahay inay nolsheenu tahay maalmo, usbuucyo, Bilo iyo Sanado laysku daray. Markasta oo ay maalini tagtana cimrigeeenii waxaa tagay qayb aan noosoo laaban doonin ilaa Maalinta Qiyaamada laga gaaro. Maalinta Qiyaamadana waqti kasta oo nasoo maray wuxuu imaanayaa isagoo noo markhaati furaya, ama isagoo nagu markhaati furaya. Waqtigu waa raasamaalka ugu faa’iddada badan hadii si fiican looga faa’idaysto oo loo qorsheeyo sida ay xikmadani leedahay ( Waqtigu waa waxa nolosha laga sameeyo)).
Dhalinyaronimadu waxay ka bilaabataa da’da qaangaarka meesha ay ku dhamaanaysana waa laysku khilaafsan yahay Qofka dhalinyarada ah waqtigiisu waa ka qaalisan yahay kan dadka waaweyn, waa qof wax weyn usoo kordhinkara naftiisa iyo ummaddisaba oo maskaxdiisu heerkii u fiicna ee wax fahanka joogto, waa qof noloshu ku cusub tahay oo mustaqbal Addunyo iyo Aakhiraba hadda tacabkoodii bilaabay oo waxba meel horey ugu oolin, waa qof muddo gacan dadkale kusoo noolaa, waalid iyo ehelkalabo oo hadda laga sugaayo miro dhalkii, waa qof xilka u weyn ee la saarey yahay inuu waxbarto, shaqo iyo wax tacab galo si uu naftiisa u anfaco.
Dhalinyarada manta joogta, weliba dhalinyarada Soomaaliyeed, dhib badan ayaa haysata dibad iyo gudahaba, dhibaatadaas wax halkaan lagu soo koobi karo maahan, waana wax aan wada ogsoonahay, dhibta in laga sheekeeyo waxba ma tarto, ee in xalka laga sheekeeyo ayaa wanaagsan.
Waxaan leeyahay; dhalinyarada maantow is weydiiya, see u isticmaashaan waqtigiina? .
Ma waxaad jeceshahay inaad ahaatid;
1) Laacib khatara oo footballka ciyaara ama fiirsada, laaciibiinta adduunkana mid mid u yaqaana, iyaga iyo xitaa qaraabadooda iyo meeshay maalin shah ka cabbeen. Markii laga sheekaynayana afkiisa la wada fiirsado
2) Khabiir sheekada dhalinyarada iyo shukaansiga ku xeeldheer, 20 accounts oo kale duwan ku leh dhamaan social networks oo dhan, contactskiisuna kor u dhaafeen ……,.habeen iyo maalina ku dhaafto waxay ila tahay, (like, dislike, comments etc)
3) Qof diinta wax uga bilaaban yihiin, laakiin aqoon fiican u lahayn meeshu ka raadsan lahaa waxa ka dhiman, oo markaas ku dhacay websites dad xag jir ah leeyihiin, oo inta caalamkii kale iska soo xirxiray iyaga kaliya wax ka dhegaysta. Adduunkii kalena u xanaaqsan, taasina u keentay inuu noqdo qof xanaaqsan oo xirxiran, ilaa noloshu ciriiri ku noqoto.
4) Qof belwada mukhaadaraadka dhex dabaalanaya oon ba la socon waxa adduunka ka socda iyo waqtiga laga hadlaayo
Mise waxaad jeceshay in lagugu yaqaan;
1) Qof dhalinyaro ah oo hami adduun ku jiro, ku dadaala hadba wixii uu fursad Ilaahay u siiyey,(waxbarasho, shaqo), aakhiro inay sugaysana xisaabta ugu jiro.
2) Qof ku fekara inuu waqtigiisa si fiican u isticmaalo, is weydiiya marwalba in sida uu u dhaqmayo sax ama khalad tahay iyo inkale.
3) Qof ay la weyntahay talada waalidkiis/ehelkiisa/waxgaradku, markastana ka shidaal qaata cidda uu is leeyahay wax bay kugu dhaaamaan. Niyada ku haya ciddii oo korisay inay markaan miro iyo manfac ka sugayaan.
4) Qof aan u samayn waxa uu samaynayo dhalinyarada kaleba waa samaynsaa, ee u sameeya waa sax ama dantaa saa ku jirta. Wixii xuna isaga hara xitaa haddii dhalinyaradu dhamaan sameeyaan.
Hadaba waxaan kusoo gabogebaynayaa qormadaan kooban dhalinyarow;
Qofka markuu Sanad u dhamaado, noloshiisii way soo gaabatay, oo hal sano ayaa kabaxay, duqnimo iyo dacfina way soo food saareen, mashquul iyo ilmo korina inay kusoo biireen waa laga yaabaa. Waxaana jirta Murti oranaysa (Maalinwalba waxaa kasii dhib badan, tan ka danbaysa). Waxaana dhab ah qofkii dadaala oo kafikira qiimaha noloshiisa, kuna talagala inuu khayr kasbado, naftiisa horumar gaarsiiyo, plan wax qabad jeexdo, raad fiican reebo, inuu aad ugu dadaalayo siduu waqtigiisa uga faaiidaysan lahaa.
Dadku waa laba qaybood:
1. Qayb qorshaysa waqtigeeda jeexata plankay ku shaqayn lahayd, lehna Hadaf iyo aragti ucad, maxaan rabaa inaan gaaro sanadkan; wax barasho, shaqo, dhaqan wanaag, tababarasho ilmo wax barid, Bulsha toosin iwm.
2. Qayb iska nool oo aan kala ogayn sanadka baxay siduu kaga tagay iyo kan soo galaya waxa la gudboon inuu helo, ama qabsadaba, una diyaar ah inay Badda israaciso, aragtana waxa ka horyimaada uun, wixii ka xumaadayna naftooda inta ka leexsha waqtiga u saara.
Waxay ila tahay waa inoo caddahay qaybta horumar Adduun iyo Akhiro gaari karta inay tahay qaybta hore, laakiin aad ayay ugu yartahay dhalinyarada maanta.
Dr A. Takar
=================
QORAAGA AYEY U GAAR TAHAY QORAALKAAN LOOMAMA FASIRAN KARO TAN RAXANREEB.COM CIDII RABTA IN AY SI GAAR AH MAQAAL AMA FIKRAD U SOO DIRTO RAXANREEB WAXAA LOOGU SOO HAGAAJIN KARTAA ADMIN@RAXANREEB.COM
Use Facebook to Comment on this Post
