Imaantinki Damjadiid looma reyn, MW Xasan Shikh amnigi dalka waa la degtay,fursadna adigaa siiyay qaswadayaal.
Cabdullahi Macalim Maxamuud (Cabdullahi Siyaasi)
Moallem10@hotmail.com
Luulyo 22 2013
In badan oo somalida ka mid ah waxay aad ugu heelaneyd isbedalki ay u olaleeyeen in mirihiisa la gurto inta lagu guda jiro afarta Sanadood ee madaxda dalka hogaamiso nasiib u heleen ama loo doortay in ay dalka Soomaaliya hogaanka u sii hayaan.
Nasiib darro isbedalki lala yimid ummadda kuma hogaamin sidi wax loo rabay ,runti in yar oo soomalida ka mid ah ,daaha gadaashiisana ka arkayay khaladaad badan oo jiray waxay aad uga soo horjeedeen isbedalkaas ,diidmadoodana waxay sal uga dhigayeen haddii kuwi keenay guushan ku meelgaarnimadi looga baxay la bedalayo ,kuwa imaanayo ha ahaadeen kuwa si aad ah looga fiirsado soo doorashadooda.Taa madhicin oo raggi la soo doortay gudoomiyaha barlamaanka ,madaxweynaha dalka iyo wasiika koowaad oo ay ayaga la yimaadeen ma noqon hogaamiyayaal la yimid isbedalki dadka soomaaliyeed u bukeen ,waxay noqdeen rag fadhiid ah oo mid walba leeyahay boog u gaar ah oo uunan horay uga socon Karin.
Raggan eedooda waxaan ku soo koobayaa shaqada loo doortay sidi la rabay ma uga soo baxeen masa maya.
Gudoomiyahaya Barlamaanka Prf Maxamed Cusmaan Jawaari oo isaga lugaha si cad ugula jiro dhiiqo uu ilaa haddeer wax ka qaban, taas waa barlamaanki loo hanweynaa oo tirada xildhibaanada soo fadhiisto fadhiyadiisa aynan weli kor u dhaafin 170 tan iyo marki la doortay madaxda dalka keddib, halka tirada xildhibaanada tahay 275 xildhibaan.
Runti waxaa jirto in gudoomiyaha barlamaanka mar ama labo jeer mediyaha ka sheegay iyo xildhibaanada hortooda in xildhibaanada aanan soo xaadirirn fadhiyada barlamaanka tilaab cad oo sharciga waafaqsan laga qaadi doono maqnaashahooda joogtada noqday.taa madhicin.
Haddaba waa su’aal, barlamaan mar walba ay fadhiyadiisa ka maqan yihiin in ka badan boqol xildhibaan, sharciyada uu sameeyo siday u noqonayaan kuwa wax gal ah ama sharci sax ah iyada oo aynan jirin cudur daar cad oo ay ku maqan yihiin xildhibaanada ka maqnaado fadhiyada barlamaanka? taa waxaa u dheer barlamaankan, in ay jirto xildhibaano aanan shirka soo xaadirin,dowrna ka qaato ka arinsiga sidi jalaafo loogu dhigi lahaa dowladan ay barlmaankeeda xildhibaano ka yihiin iyo waxaa jiro kuwa iska aado halwo aanan barlamaanka u idmin qabashadooda sidi xildhibanaadi aaday kismaayo ,sheegayna in ay halkaa ku tageen hawl barlamaaka u dirsaday.
Waxaa fooda nagu soo haayo in maalmaha soo socdo barlamaanka cod u qaadi doono xeerka kaluumeysiga oo ay dowladda Fed Soomaaliya hor keentay barlamaanka maalma ka hor,xeerkan waxaa ka buuxo arrima badan oo maldahan, lana rabo in lagu tirtiro shaciga badda ee soomaliya oo dhigayay in xuduuda baddeena tahay 200 mayl, xeerkan ay dowladda horkeentay barlamaanka wuxuu si cad u sheegayaa in baddeena tahay 12 mayl isaga oo aanan cadeynin halkaa uu ka soo xigtay in baddeena tahay 12 mayl.cajiib. isxasuusin 2012 barlamaanki dowladi ku meelgaarka waa ku gacan seyray qorshahaan soomalida laga daba wado ,laguna doonayo in lagu milki guuriyo qeyb ka mid ah baddooda, barlamaankanna waaan ka rajeyneynaa in ay sidoo kale ugu gacan seyraan xeerkan lagu soo hoos qariyay qodob la rabo in baddeena lagu boobo.
Madaxweynaha Soomaliya Mudane Xasan Shikh Maxamud isaga xaaladiisa waa budo gaar u tuman,waa hogaamiyaha dalka,waa mas’uulka khalad walba oo ay dowladiisa gasho ma’uuliyadeeda iska leh ,wanaag haddii ay la timaadana amaanteedaa iska leh.
Madaxweynaha marki laga reebo guul yar oo uu ka soo hooyay dhanka siyaasada dibada ama diblomaasiyada ,ma jirto wax horumar ah oo uu la yimid marki la soo hadal qaado lixda qodob oo uu fadhi uga dhigay hawlqabadka dowladiisa ,waxaaba ugu darran qodobki uu u hormariyay lixda qodob oo isaga ah amniga dalka ,markuu ka hadlayana uu ku celcelin jiray tira saddex jeer ,Amniga waxba kama qaban amnigi dalka ,waxaana naaqusay nabadi yareyd ee aan horay u heysnay, mana laga yaabo in shanta kale si wacan u shaqeeyaan haddii amniga xumaado.
MW Xasan sheikh lama haayo meel uu ku wanaajiyay ama ku adkeeyay xiriirka kala dhaxeeyo labada dowladood ee Ugandha iyo Brundi oo iyaga leh ciidamada ugu xoog badan ee joogo magaalda Muqadisho isla markaasna xamar ka xoreeyay Alshabaab ,welin gacan weyn ku leh ilaalinta nabada magaalada Muqadisho.
MW Xasan waxaa lagu xantaa in uunan cilaaqaad joogta ah ama maalinla ah la laheyn madaxda amniga dalka guud ahaan iyo kuwa muqadisho gaar ahaan.
MW Xasan qaladki ugu weynaa ee dowladiisa gashay wuxuu ahaa kolki iyada oo leh ciidan dowladeed uu qabashada nin dadka iyo dalka dembi weyn ka galay u diray kaabo qabiilo, iyada oo awood u leh in ay cadaado u dirto ciidan xoog leh oo soo qabto denbiilahaas aanan si cad weli uga towba keenin falal dembiyeedyadi uu lugaha kula jiray,weliba waxaa jirto in maamulka cadaado ku dhawaaqay in Shikh Xasan daahir isaga baxo Cadaado ama dowlada isu dhiibo.dhibka arrintan ay keentay weli wax xal ah looma helin haddiiba aynan habacsanaan ku soo kordhin amni xumadi beryahanba dadka soomaliyeed ay ka sheeganayeen.
MW Xasan tan iyo inti uu yimid dowladiisa dhulki ay DKM ku wareejisay waxaa ku soo siyaaday oo kaliya magaalada Jowhar iyo balcad oo iyaga qorshaha qabaashadooda horay u degsanaa.
Madaxweynaha dhinaca isu soo dhaweynta Somalida warkeeda iska daa, in uu sii kala fogeeyo maahine wallow ay haddana jiraan dad dhaliilahaa la wadaago oo maslaxada gaarka ah ay kala weyn tahay danta guud ee Soomalida, haddana isu dhaweynta waa mas’uuliyad isaga si gaar ah u saaran ,loona baahnaa in waxyaabaha qaar uu ku dayo basar iyo siyaasad haddii uu u arko is adkeynta in ay uga sii dareyso qadiyadaha qaarkood.
MW Xasan ilaa haddeer lama imaan xal wacan oo lagu mideyn karo dadka reer kismaayo ,joogitaanka ciidanka kenyana looga maarmi karo ,jabhadaha qabiil ee halkaas isku heysatana hubka looga dhigo karo si siman oo aanan eex ku jirin ,dadka reer Kismayana ay ka dhax heli karaan maamul aanan jabhad iyo qabiil toona aynan ku gacan sareyn maamulkooda.
MW Xasan Aminga waxba kama qaban toban bilood ,bishi u dambeysay waxaa soo kordhay in habeen walba magaalada Muqadisho qof ama labo lagu dilo si bareer ah ama qarax ka dhaco oo ay dad badan ku dhintaan ,qaarna ku waxyeeloobaan,hanti badana ku halowdo.
MD Xasan war iyo dhamaantiis eediisa ugu weyn waxay noqotay qodobki Amniga oo uu lahaa isaga ayaa ugu muhimsanaan doono wax ka qabadkeyga ,runtina haddii amniga wax laga qabto wax badan oo kale ayaa hagaagi lahaa ,laakin nasiib daro sidi Madaxweynaha uga seexday ayaa hay’adihi amnigana uga seexdeen hawshooda.
Wasiirka Koowaad Cabdi Farax Shirdoon waa nin qabow oo qoray dab leh haddii aad ku qabato aanan juuq lahayn,waa mas’uul aad u gaabiya,aad u jecel madaxda caalamka ee dalka timaado la kulankooda oo kaliya balsa aanan nasiib u helin in uu dibadda dalka u baxo sida caadada u ahayd madaxda Soomalida mudooyinki dambe, haddii bixidaas hawl muhim ah tahay iyo haddii aynan ahayn ,dowladiisa wasiiro badan oo ka mid lalama xisaabtamo sida wasiirka warfaafinta iyo wasiira kale oo ay midiyaha soomaliyeed ku tilmaameen in ay astaan u yihiin musuqmaasuq iyo wax isdaba marin ,fadiixada ugu weyn ee wasiirka koowaad ilaa haddeer ku jiro waa in uu si cad u sheegay in dowladiisa aynan aqbalayn in wax laga bedalo xeerka badda Soomaaliya oo dhigayo in baddeena tahay 200 mayl ,haddana waxaa dhacday in uu barlamaanka horgeeyay xeerka kaluumeysiga ee ka hor imaanayo hadalki uu kor u sheegay si cad ,xeerka kaluumeysiga waxa lagu soo dhax qariyay qodob dhigayo in baddeena tahay 12 mayl ,xeerkaas badda ee barlamaanka la horgeeyay waxaa ku saxiixan wasiirka koowaad. Calaa kulli xaal wasiirka koowaad waa caana ma daadshe u jilcan Somalida iyo wufuuda caalmkaba sida lagu xanto,waa mas’uul xumaan iyo samaan wixi loola yimaado aanan dood badan ka keenin marba haddii aanan mansabkiisa dood la gelinayn ,yacnii waa hor-ujeed sida ay dadka soomalida ugu yeeraan shakhsiyadan oo kale.
Gunta qoraalkan ma ahan in lagu ceebaynayo madaxda dalka ama in loo muujinayo neceyb gaar ah oo loo qabo balsa waa tusma lagu tilmaamayo maxaa naga qaloocan, waxaa la yiraahdaa ruuxa kuu tilmaamo waxa kaa qaloocan in uu yahay ruux ku jecel haddii aad weli heysato waqti aad ku saxdo qaladaadkaas ummadda u wada muuqday.
Waxaa iyadana jiro qolooyin beryahan ka soo dhax muuqday mediyaha oo in badan oo shacabka ka mid ah ay ku tilmaameen in ay yihiin qaswadayaal, qaswadyaashan waxaa kiciyay oo keenay in ay kulmaan ama u hunguriyeeyaan in ay mar uun ku fadhiistaan xilalka u sareeyo ee dalka waa uun dulduleelo, fadhiidnimo iyo horusocod la’aan laga arkay madaxda DFS.
Fariin gaaban ,madaxdeena waxaan idinka kaga mahadnaqaynaa hawlaha wacan oo aad qabateen ,waxaansa dhinaca kale idinka codsaneynaa in aad si degdeg ah amni xumada xoogeysatay wax uga qabataan ,taana waxay ku imaan kartaa idinka oo ku dhax milmo si hoose ha’adaha amniga ,si maaalinla ahna ula socdo hawlahooda. Waqtiga idiin haray ka faa’iideysto ,taariikhda waxba kama tagto xumaan iyo samaan ,haddaba weli fursad iyo waqti dheer ayaad heystaan ee la soo noqdo sumcadiina inti goori goor tahay.
Abdallah Moallim Mahamud(Cabdullahi Siyaasi).
Moallem10@hotmail.com
========================================
QORAAGA AYEY U GAAR TAHAY QORAALKAAN LOOMAMA FASIRAN KARO TAN RAXANREEB.COM CIDII RABTA IN AY SI GAAR AH MAQAAL AMA FIKRAD U SOO DIRTO RAXANREEB WAXAA LOOGU SOO HAGAAJIN KARTAA ADMIN@RAXANREEB.COM